Το ζήτημα της ΦΩΤΟΤΥΠΙΑΣ στο «περίγραμμα» - πλαίσιο ζωής.

Το περίγραμμα με την κλειστή γραμμή του σαν περί-φραγμα με κλείνει μέσα σε ένα πλαίσιο.
Πλαίσιο ζωής δοσμένο , έτοιμο, άκριτο, αποκλείει την ελευθερία προσωπικής έκφρασης , κίνησης ,δημιουργικής πνοής στη σκέψη και φαντασίας στην επινόηση λύσεων στα πάσης φύσεως «δύσκολα» της ζωής . Ο άνθρωπος γεννιέται με όλες τις προϋποθέσεις να γίνει μέγας δημιουργός μέσα στη ζωή του κόσμου , μέσα στην ζωή του και να «φέρει» έτσι , ελεύθερα εναρμονίζοντας ,κάτι από την προσωπική του αλήθεια στην κοινή πλέον ζωή με τους συνανθρώπους του .
Μεγαλώνοντας όμως μέσα σε συστήματα κοινωνικά και εκπαιδευτικά που συμφωνούν σε «ιδανικά περιγράμματα» εξυμνώντας την ασφάλεια, μέσα από το «ορθό» και «κανονικό» περίγραμμα, με την επιταγή να «γεμίσει» χωρίς να βγει «εκτός περιγράμματος» , ο άνθρωπος δημιουργός γίνεται άνθρωπος «κανονικός», υπάκουος σε κάθε εξωτερική «αρχή» πλαισίου και εν τέλει εξουσίας .
Αναλόγως την πρόταση-πλαίσιο ζωής που έχουμε σαν εκπαιδευτικοί να εμπνεύσουμε στα παιδιά , έτσι και επιλέγουμε το «γέμισμα» της φωτοτυπίας με την κλειστή γραμμή- περίγραμμα, ή την ελεύθερη γραμμή της προσωπικής έκφρασης του παιδιού στα «σχήματα» του κόσμου.
Στο παρακάτω παράδειγμα : Σχέδιο παιδιού Α’ δημοτικού, που παρακολουθεί με την δική του γραμμή την φωτοτυπία μοτίβου από σκυριανό κέντημα (με αφορμή την 25η Μαρτίου έδωσα φωτοτυπίες από ελληνικά παραδοσιακά μοτίβα υφαντών και κεντημάτων )
Η πρώτη κίνηση των παιδιών ήταν να «γεμίσουν» την φωτοτυπία και κινήθηκαν αυτόματα σχεδόν σαν υπνωτισμένα , στην γνωστή σε αυτά διαδικασία. Η δεύτερη κίνηση μετά από την παρέμβασή μου – περιορισμό, να σχεδιάσουν με την δική τους γραμμή αυτό που βλέπουν, ήταν να ξεπατικώσουν την φωτοτυπία ενώ δεν τα παρακολουθούσα. Μετά την δεύτερη παρέμβασή μου – περιορισμό, κάποια από τα παιδιά δήλωσαν ότι δεν μπορούν να το κάνουν, άλλα παιδεύονται ακόμα να αποδώσουν όπως "φαίνεται" το σχέδιο και τέλος υπήρξαν κι αυτά που όρμησαν σε δευτερόλεπτα και απόδωσαν τη «δική» τους πρόταση στο φωτοτυπημένο σχέδιο.
Στο παρακάτω αποτέλεσμα χαιρόμαστε όλοι παρακολουθώντας την ομορφιά που φέρει η προσωπική αλήθεια της γραμμής του παιδιού , τόσο ζωντανή και παραστατική συνάμα!
Ανάμεσα σε 16 παιδάκια, 4 ήταν αυτά που παρέδωσαν μέσα σε ένα τέταρτο το δικό τους σχεδιάκι χωρίς πίεση, αυτόματα κι αυθόρμητα.
  

                        
                            O ΡΥΘΜΟΣ

                          Gustav Klimt - "Birch Forest"-1902 

Αυτό το έργο του Κλιμτ είναι αφορμή για τα παιδιά να αντιληφθούν το ζήτημα του ρυθμού στη ζωγραφική σύνθεση παρακολουθώντας τη ρυθμική διάταξη των κορμών στο δάσος του Κλιμτ, πως δηλαδή "παίζουν" τα διαστήματα μεταξύ τους, πίσω -  μπρος, πάνω - κάτω. Παράλληλα αντιλαμβάνονται την καθ΄ύψος διάταξη στην απόδοση του βάθους (ότι πιο μακρινό τοποθετείται πιο ψηλά στο χαρτί), την διάταξη των μεγεθών μεγάλο - μικρό για την αίσθηση του τι είναι εμπρός και τι πίσω, κοντά ή μακριά στη θέαση των πραγμάτων.
Μικρές πινελιές φθινοπωρινών τόνων και αποχρώσεων, η μία πάνω στην άλλη στο ρόλο του φύλλου - σημείου συνθέτουν όλο το χώρο της γης, καθώς χρωματικοί γραφισμοί σχεδιάζουν τους κορμούς των δένδρων.
  

 

                         
                            ΕΠΙΚΑΛΥΨΗ σχημάτων

Με την επικάλυψη των σχημάτων φανερώνεται στα πράγματα τι είναι εμπρός, τι είναι πίσω, ποιό είναι απάνω , ποιό είναι κάτω, κοντά-μακριά, μέσα ή έξω από, καθώς το ένα καλύπτει διαδοχικά το άλλο.
Εδώ αυτή η άσκηση στην Δ' δημοτικού είχε πολλαπλές πληροφορίες. Η κατασκευή είναι βάση του άξονα συμμετρίας του χαρτιού, το ίδιο και το βάζο με την πάνω οριζόντιο και την κάτω οριζόντιο της βάσης να τοποθετούνται από τα παιδιά συμμετρικά στον άξονα και να συνδέονται με την όποια γραμμή επιλογής τους στις πλαϊνές του όψεις δημιουργώντας το σχήμα βάζο.
Το σχήμα των φύλλων κόπηκε σε διπλωμένο χαρτί οπότε και πάλι είδαν τη συμμετρία του ελεύθερου σχήματος. Με τα κομμένα φύλλα στο χέρι άρχισε η τοποθέτηση "μέσα" στο βάζο και η σχεδίαση σε αυτό που ήταν "πάνω" ή "κάτω" από το άλλο.
Εχω ειδικό τρόπο που τους δείχνω την επικάλυψη σχεδιαστικά και με μια παιχνιδιάρικη λογική που τα παιδιά διασκεδάζουν πολύ στην πράξη να δοκιμάζουν ξανά και ξανά σα να λύνουν κάθε φορά με επιτυχία έναν κόμπο ή ένα γρίφο.
Αγγίξαμε λίγο και το θέμα του ρυθμού στη διακόσμηση του βάζου.

ΣΧΕΔΙΑΖΩ ΜΟΡΦΕΣ ΜΕ ΥΛΙΚΑ ΑΠΟ ΤΟ ΟΙΚΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΜΟΥ μέσα στην τάξη και έξω στη φύση.

Αυτές οι επινοήσεις έγιναν με την παρότρυνση στα πρωτάκια να δημιουργήσουν ανθρώπινη μορφή συν- θέτοντας τα οικεία αντικείμενα πάνω στο θρανίο τους. Έκαναν κι άλλες προτάσεις όπως τη μορφή πουλιού, σκύλου, σπιτιού και κάποιο έβαλε ολόκληρο κουτί για σώμα ανθρώπου. Το στοίβαγμα σωρού μολυβιών για την απόδοση της μορφής μου θύμισε τους καλλιτέχνες του γαλλικού νέου ρεαλισμού όπως ο ARMAN.
Η οριζόντια, η κάθετη κι η πλάγια-διαγώνιος κυριάρχησαν. Ακολούθως κάποια άλλη στιγμή, βρίσκοντας την ευκαιρία δούλεψαν στο χώμα με στοιχεία που μάζεψαν γύρω γύρω στο φυσικό περιβάλλον. Εδώ η γραμμή που χαράσσεται στο χώμα ή από ένα κλαράκι αποκτά κίνηση κι ελευθερία. Το στοιχείο "σημείο" σε πύκνωση δίνει ένα σχήμα, στην σειρά δίνει μια γραμμή...όπου "σημεία" οι μικρές πετρούλες. 
Τα παιδιά κατανοούν βιωματικά τις έννοιες αυτές στην ποικιλία τους. Εντύπωση μου έκανε οι όρθιες μορφές που επινόησαν με το στήσιμο των ασβεστωμένων τούβλων .

                "Ο Χάρτης του μυαλού μου"

Χρύσα Ρωμανού

...ένα ωραίο μάθημα πάνω στη "γραμμή" παρμένο από το υπέροχο βιβλίο εικαστικών Γ'-Δ' δημοτικού....και ακολουθώντας το έργο της Χρύσας Ρωμανού: "Xάρτες-Λαβύρινθοι".

Τσακίζω το χαρτί μου και παρακολουθώ τις γραμμές των τσακισμάτων, εμπνέομαι από αυτές!
Προσέξτε σ΄ένα από τα υπομνήματα των παιδιών το " νεκροταφείο της χαράς"